Journalistieke Code blckbx

De basis van journalistiek ligt in nieuwsgierigheid, gezond wantrouwen en honger naar waarheidsvinding. Objectiviteit bestaat in de basis niet, maar dat is geen argument om er niet naar te streven. Te streven naar een beschrijving van de werkelijkheid met een zo groot mogelijk waarheidsgehalte, met een zo groot mogelijke nauwkeurigheid en precisie. Dat impliceert een strenge discipline bij het checken van de feiten en het hanteren van bronnen.

1. Feiten
   Blckbx ‘maakt’ geen nieuws en rommelt niet met de werkelijkheid in de hoop dat er een ‘feit’ ontstaat. De journalistiek brengt soms feiten boven water die nieuws worden. Speculaties en geruchten zijn geen feiten.
   
2. Eigen agenda
   Blckbx bepaalt z’n eigen journalistieke agenda, laat die niet bepalen door personen of instellingen met eigen – individuele, commerciële, maatschappelijke of politieke – belangen. Die eigen agenda is journalistiek van aard en niet activistisch bedoeld om een politieke of maatschappelijke zaak vooruit te helpen.
3. Scheiding van feiten en meningen
   Respect voor de feiten betekent een zo helder mogelijke scheiding tussen feiten, analyses en meningen. Feiten bestaan niet zonder context. Analyse voegt daar nog eens een dimensie aan toe. Een mening confronteert het publiek met een persoonlijke opvatting die niet per se de mening van Blckbx is. De kijker is er in alle omstandigheden bij gediend te weten wat feit, wat analyse, wat mening is en wie deze informatie toebehoort.

1. Plagiaat
   Het overnemen, al dan niet in bewerkte vorm, van grotere gedeeltes geluid of beeld zonder bronvermelding (plagiaat), evenals het verzinnen of vervalsen van feiten is te allen tijde uit den boze. Bij het monteren en het gebruik van beeld- en geluidsmateriaal dient recht te worden gedaan aan de teneur van het oorspronkelijke materiaal. Geen enkele vorm van manipulatie – bijvoorbeeld door het weglaten of toevoegen van (suggestieve) beelden geluidseffecten – is toegestaan.
2. Het gebruik van andermans feiten
   Belangrijk nieuws, feiten of onthullingen die door andere nieuwsorganisaties aan het licht zijn gebracht, worden alleen met bronvermelding overgenomen. Ook kleine, eigen toevoegingen maken dat nieuws nog geen ‘eigen nieuws’. Blckbx is genereus in het noemen van namen van andere media als zijn nieuwsbronnen.
3. Eigen verslaggeving en maatstaven
   Bij grotere nieuwsgebeurtenissen en onthullingen gaat de voorkeur, zo mogelijk, uit naar eigen nieuwsgaring boven het afgaan op andere nieuwsorganisaties. Het gebruikmaken van het materiaal van andere nieuwsorganisaties ontslaat de redactie niet van de plicht het nieuws naar Blckbx’ eigen maatstaven van onafhankelijkheid, onpartijdigheid, nauwkeurigheid en juistheid te beoordelen. Een gerucht wordt geen feit omdat een ander nieuwsmedium er melding van gemaakt heeft.
4. Kans om te reageren
   Als er sprake is van serieuze beschuldigingen aan het adres van organisaties of personen, geeft Blckbx betrokkenen een eerlijke kans – in tijd en in informatie - om te reageren.
5. Precisie in inhoud, vorm en taal
   Beeld en geluid dienen volledig recht te doen aan ’het verhaal’. Dat geldt ook voor leads, intro’s, presentatieteksten et cetera.
6. Enscenering & beeldvervorming
   Er wordt geen gebruik gemaakt van vervalsing of vervorming van beelden of van het in scène zetten van gebeurtenissen. Reconstructies mogen slechts als uiterste middel, met voorafgaande toestemming van de hoofdredactie, en alleen met uitdrukkelijke vermelding tijdens de uitzending gebruikt worden. Ook het inzetten van stemacteurs gebeurt alleen met toestemming van de hoofdredactie en met uitdrukkelijke vermelding tijdens de uitzending. Van archiefbeelden of beelden die niet direct betrekking hebben op de beschreven gebeurtenissen, wordt in beeld nadrukkelijk de status vermeld.

1. Bronnen
   Bronnen die bij de nieuwsgaring zijn gebruikt en met wie daarover afspraken zijn gemaakt, hebben recht op vertrouwelijkheid. Die vertrouwelijkheid houdt in dat de identiteit van de bron te allen tijde beschermd zal blijven. Alleen de hoofdredactie heeft het recht de identiteit van de bron te kennen.
2. Afspraken
   Met bronnen worden duidelijke afspraken gemaakt over de status van het contact (off the record, background, on the record). Daarbij komt, indien van toepassing, het aanbrengen of suggereren van feitelijke correcties aan de orde en de mogelijkheid om citaten te verbeteren of terug te trekken.
3. Anonieme bronnen
   Het direct verwijzen naar anonieme bronnen in nieuwsitems dient zo veel mogelijk te worden beperkt. Verwijzingen naar anonieme bronnen zijn voor het publiek oncontroleerbaar en verlagen de betrouwbaarheid van de berichtgeving. Als een anonieme bron wel expliciet gebruikt wordt, moet zo duidelijk mogelijk vermeld worden waarom de bron anoniem blijft, en waarom hij kennis kan dragen van de vermelde feiten.
4. Bronvermelding
   Na afloop van elke uitzending van Blckbx Today wordt, waar mogelijk, op de betreffende webpagina een lijst van het gebruikte bronmateriaal weergegeven. Hierin worden de type media, de bron c.q. de auteur en de titel zo nauwkeurig mogelijk vermeld.
   

1. Open vizier
   Blckbx Today-journalisten treden op met open vizier, maken hun identiteit bekend, werken niet undercover, niet met verborgen camera’s of verborgen microfoons. Afwijking hiervan kan alleen met uitdrukkelijke, voorafgaande toestemming van de hoofdredactie. Het maatschappelijke belang of de journalistieke urgentie van de berichtgeving en de aan- of afwezigheid van andere mogelijkheden om hetzelfde boven water te halen, zullen daarbij o.a. worden meegewogen.
2. Geen betaling voor informatie
   Voor journalistieke informatie wordt aan bronnen, contacten of geïnterviewden niet betaald. Noodzakelijk te maken onkosten kunnen vanzelfsprekend vergoed worden. Deskundigen, mensen die op basis van kennis van zaken en zonder partij te zijn hun licht laten schijnen over een onderwerp, kunnen vanzelfsprekend een reiskostenvergoeding krijgen voor hun diensten.
   

1. Afstand t.o.v. onderwerp
   Blckbx is onafhankelijk en onpartijdig. Verslaggevers en interviewers worden geacht een gepaste afstand ten opzichte van hun onderwerp te houden. Directe, ook schijnbare, banden met partijen of directe emotionele betrokkenheid bij het onderwerp kunnen het streven naar waarheidsvinding in de weg staan en zullen indien mogelijk worden vermeden.
2. Media-adviezen
   Blckbx-journalisten geven geen adviezen aan organisaties of personen over hoe om te gaan met de media. Zij geven geen mediatrainingen en geen pr-cursussen. Zij participeren niet in adviescommissies voor overheid, politieke partijen of het bedrijfsleven.
3. Eigen kosten
   Blckbx betaalt zo veel mogelijk de noodzakelijke, eigen kosten. Reisjes, etentjes, vervoer e.d. worden, tenzij dat tot onwerkbare situaties leidt, door Blckbx zelf betaald. Het maakt daarbij niet uit of de aanbieder een profit- of een non-profitorganisatie is.
4. Geen gunsten of giften
   Blckbx-journalisten nemen geen giften, cadeaus of gunsten aan - van welke aard dan ook - die terug te voeren zijn op hun journalistieke positie. Zij maken evenmin gebruik van die positie voor privédoeleinden, en maken geen gebruik van niet-openbare informatie die in het werk verworven is, ten behoeve van privédoeleinden.
5. Werkzaamheden voor derden
   Blckbx-journalisten vervullen geen werkzaamheden voor niet-journalistieke organisaties (profit, nonprofit, overheid, niet-overheid) die onderwerp zijn of kunnen zijn van hun journalistieke werk. Zij doen voor die organisaties of instellingen geen pr-werk, zitten niet in besturen, zijn geen dagvoorzitter of spreekstalmeester. Voor eventuele nevenactiviteiten wordt altijd vooraf toestemming gevraagd aan de hoofdredactie.
6. Journalisten en financiële belangen
   Blckbx-journalisten hebben geen substantiële, directe belangen via aandelen, obligaties of andere financiële producten in bedrijven die journalistiek onderwerp zijn of kunnen zijn.
7. Politieke of publieke functies
   Blckbx-journalisten bekleden geen politieke of publieke functies. Zij onthouden zich van uiterlijke tekenen van politieke keuze of voorkeuren bij maatschappelijke kwesties die journalistiek van belang zijn.
8. Professionaliteit en optreden elders
   Blckbx-journalisten zijn in veel situaties een uithangbord voor het medium waar ze voor werken. De geloofwaardigheid van Blckbx – met moeite opgebouwd en in een vloek en een zucht afgebroken – hangt mede af van de professionaliteit waarmee de medewerkers optreden. Medewerkers dienen dan ook te waken over hun onpartijdigheid en onafhankelijkheid in publieke optredens.
   

1. Actieve openbaarmaking
   Deze code staat op de website van Blckbx. Aan het bestaan van de code zal bekendheid worden gegeven. Ook in gedrukte uitvoering is de code voor het publiek beschikbaar.
2. Correcties en aanvullingen
   Blckbx is kritisch, ook op zichzelf. Dus als er een rectificatie nodig is, dan publiceert het op eigen initiatief correcties en aanvullingen op uitzendingen. De website is daarvoor de centrale plek. Afhankelijk van de grootte van de rectificatie worden belangrijke correcties als onderwerp aan een volgende uitzending toegevoegd.
3. Openheid en uitleg
   Blckbx is altijd bereid tekst en uitleg te geven over journalistieke werkwijzen en gemaakte afwegingen.
4. Hoofdredactie blckbx
   De redactie van blckbx staat onder leiding van Flavio Pasquino.
   

Raad voor de Journalistiek en blckbx

Nederlandse Vereniging van Journalisten en blckbx